Zeeslagen Engelse Oorlogen
In totaal heeft Michiel meer dan 27 zeeslagen gevoerd. Slechts van enkelen wordt door de tegenstander de uitkomst bestreden. De overigen heeft hij onomstotelijk gewonnen en vonden voor het grootste deel plaats tijdens de eerste drie Engelse Oorlogen. Van een handvol daarvan zou een andere uitkomst ons land zijn zelfstandigheid (soevereiniteit) hebben laten verliezen. In dat geval waren we nu Frans, Engels of Duits geweest.
Zijn strategische genialiteit valt niet in één term te vatten. Een aantal duidelijke veranderingen die hij heeft doorgevoerd zijn wel aan te wijzen. Uiteraard zou Michiel zelf nooit de eer volledig naar zichzelf toetrekken voor deze innovaties. Dat de tijd, de politieke situatie, zijn collegae, bemanningen, tegenstanders en een portie geluk een belangrijke rol speelden zal hij als eerste hebben toegegeven.
- De vloot werd op zijn initiatief in
overleg met Raadpensionaris Johan de Witt door de Staat uitgebreid en
gemoderniseerd.
- Van omgebouwde koopvaarders die
tijdelijk dienst deden bij de marine ging hij, in navolging van Maarten Tromp, over tot permanente inzet van
speciaal voor de militaire taak gebouwde schepen.
- Door vlaggenseinen te gebruiken om de
vooraf besproken scenario’s uit te kunnen voeren werd een verzameling
individuele schepen tot een verband gemaakt. Zo kon de door Maarten
Tromp ingezette lijn van “enteren” naar “linievechten” permanent ingevoerd worden.
- Het doorbreken van de linie van de
tegenstander (Crossing the T, Engelse uitvinding) maakte van een numeriek nadeel tot een voordeel.
De vijand werd, gebruik makend van een gunstige wind, letterlijk in tweeën gesplitst, waarbij de twee delen elkaar
door diezelfde wind niet konden helpen. Het heeft menig tegenstander jaren gekost dit
trucje onder de knie te krijgen.
- De krijgsraad maakte het mogelijk de
intenties vooraf door te nemen, goeie ideeën met elkaar te delen en achteraf
van de lessen te leren. Hiermee werd het voor individuele kapiteins mogelijk
eigen initiatief te nemen.
- De bemanningen werden getraind
tijdens de rustige winterperiode wanneer de schepen niet naar zee konden. Ze
hadden hiermee ook gedurende de wintermaanden een baan en werden beter gevoed dan voorheen het geval
was.
- De oorlog op zee was gescheiden van
de activiteiten op het land. Door het oprichten van een speciaal korps zeesoldaten
(Korps Mariniers) werd een groot voordeel verkregen.
Documenten & Links
-
1652-08, Slag bij Plymouth
Eerste maal, dat Michiel een groot eskader geheel alleen commandeerde. En één van de weinige zeeslagen die in de Eerste Engelse Oorlog gewonnen werd.
-
1652-10, Slag bij de Hoofden
Enige zeeslag geleid door Witte de With. Maarten Tromp was afgelost, maar keerde direct hierna weer terug.
-
1652-12, Slag bij Dungeness
Maarten Tromp kreeg de leiding om de Engelsen te laten zien, dat de Republiek nog niet uitgeteld was.
-
1653-02, 3-Daagse zeeslag
Maarten Tromp verliest de slag, zodat de Engelse overheersing van de zee wordt hersteld. Wel weet hij erger te voorkomen.
-
1653-06, Zeeslag bij Nieuwpoort
Michiel had hier als commandeur een bescheiden rol in. De zeeslag mag niet verward worden met de strijd op land bij Nieuwpoort in 1600.
-
1653-08, Slag bij Terheide
Vlak voor de kust bij Terheide komt Maarten Tromp om. Michiel zet de strijd voort en voorkomt erger. Maar een overwinning is het niet te noemen.
-
1665-06 Lowestoft, van Wassenaer Obdam
De 2e Engelse oorlog lijkt niet in ons voordeel te verlopen. De vlootvoogd, van Wassenaer Obdam vliegt met schip en al de lucht in. Wat zou dat voor Michiel betekenen?
-
1665-08, Slag in Bergen, Noorwegen
Een belangrijk VOC konvooi wordt bedreigd in de haven van Bergen, Noorwegen. Herdenking in 2015
-
1665-1667, Tweede Engelse Oorlog
Wat eraan voorafging, hoe de oorlog verliep en welke vrede de Republiek kon bedingen.
-
1666-06, Vierdaagse zeeslag
De langste zeeslag ooit. Vier dagen lang vochten bijna 200 schepen, bewapend met zo’n 9.000 kanons en ongeveer 45.000 manschappen om de suprematie ter zee.
-
1666-08, Tweedaagse zeeslag
Er wordt wel gezegd dat het, meer dan de gewonnen zeeslagen, zijn militair genie bewijst. Persoonlijk dieptepunt in het leven van Michiel.
-
1667, Allegorie op haringvangst
Toelichting bij het schilderij, weergegeven op tijdlijn datum 8 maart 1665. Diverse befaamde zeeslagen vonden plaats tijdens de Tweede Engelse oorlog: 2- & 4-daagse en Chatham. Het schilderij verbeeld de hoofdrolspelers.
-
1672-06, Slag bij Solebay
Beide partijen zagen zichzelf als overwinnaar. Het was in ieder geval een strategische overwinning voor de Republiek: blokkade was mislukt en wij konden de schade beter herstellen. Eerste slag van het Rampjaar 1672-1673.
-
1673-08, Slag bij Kijkduin
Na de gewonnen zeeslagen op Schooneveldt zou dit de cruciale overwinning zijn waardoor onze Republiek haar soevereiniteit behield. Laatste slag van het Rampjaar 1672-1673. Zie ook daar voor artikelen en interviews.
-
1674-07, Slag bij Martinique
De enige slag die Michiel verloren heeft. Het plan was verraden! Door wie zal altijd gissen blijven.