FAQ

Foldermateriaal?

Vraag: Ik wil een spreekbeurt houden over Michiel de Ruyter, heeft U materiaal en informatie voor mij?

Antwoord: We hebben geen materiaal of hand-outs en alle informatie die wij hebben staat vrij toegankelijk op deze site. Wanneer je een specifieke Vraag   hebt waarover je niets op de website kan vinden, kan je die aan ons stellen.

Bestevaer?

Vraag: Wat betekent "Bestevaer"en waarom hadden Maarten Tromp en Michiel de Ruyter die bijnaam?

Antwoord: Bestevaer betekent zoiets als Opa-tje, het is een erenaam die de manschappen aan Maarten Tromp en de Ruyter gaven, omdat zij de enige hoge officieren waren die manschappen eerlijk en rechtvaardig behandelden.

Slavenhandelaar of redder geloofsgenoten?

Vraag: Ik heb wel eens gelezen, dat de Ruyter, wanneer hij nu geleefd had, voor een oorlogstribunaal gedaagd zou zijn vanwege zijn betrokkenheid bij slavernij, Is dat waar?

Antwoord: De Ruyter is inderdaad betrokken geweest met de slavenhandel op de Noord-Afrikaanse slavenmarkten. Hij heeft er ongeveer 2500 slaven gekocht, deels met eigen geld, deels met geld uit de 'Liefdekassen' van de Nederlandse kerken, die dat voor dat doel aan hem hadden mee gegeven. Wij zouden dergelijke "slaven" overigens omschrijven als "krijgsgevangenen", aangezien zij verkocht werden als opbrengst van een buitgemaakt schip inclusief mensen en goederen.

Hij kocht op deze slavenmarkten christenslaven, die onmiddellijk na de aankoop in vrijheid werden gesteld en de aankoopsom niet behoefden terug betalen.

De Ruyter zal er echt wel hebben gepingeld, af en toe zelfs boos zijn weggelopen om later weer terug te komen en het onderhandelen over de prijs voort te zetten, zoals dat ook nu nog op de Noord-Afrikaanse markten toe gaat wanneer je een kameel of een geit wilt kopen.
Maar ik betwijfel of er één vrijgekochte "slaaf" zou zijn geweest die de Ruyter daarvoor voor een oorlogstribunaal had willen dagen.

Lees het verhaal maar van de vrijgekochte Hongaarse galeislaven. Eén van hen is tweemaal door Michiel bevrijd...

Een ander verhaal, is dat hij langs Afrika's westkust forten die gebruikt werden om slaven te verschepen veroverde van de Engelsen, Dat is ook gedeeltelijk waar. In 1664 werd de Ruyter door de Staten van Holland naar West-Afrika gestuurd om een aantal forten, die door de Engelsen op ons veroverd waren, terug te veroveren: in 1664 werd Goeree voor de kust van Dakar, Senegal heroverd, het volgende jaar fort Tacorary in Ghana (opgeblazen) en het Engelse fort Cormantijn (Fort Amsterdam). In de tussentijd en na afloop had De Ruyter contact met Jan Valkenburgh, de directeur-generaal te Elmina. Dat wijst er  mogelijk op dat Elmina niet in Engelse handen was en dus ook niet door Michiel heroverd diende te worden. Bij het ontzetten van deze forten werkte hij regelmatig samen met de lokale bevolking. Er hebben zich wederzijds gruwelijke slachtingen voorgedaan, waarbij ook Michiel ternauwernood aan de dood is ontsnapt.

Deze forten werden gebruikt om op weg naar Indië of op de terugweg, vers water en voedsel in  te nemen. De VOC deed dit voornamelijk bij Kaap de Goede Hoop. Het was de "Tweede geoctroyeerde West-Indische Compagnie" de WIC, die de forten consequent gebruikte. Het was om die reden dat de Staten van Holland ze weer in hun bezit wilden hebben. De WIC kon zijn slaven ook elders halen.

Het was op deze reis, dat de Ruyter op de wal begroet werd in onvervalst Vlissings dialect door de lokale hoofdman. Het bleek dat die als kind als verstekeling a/b van een schip naar Vlissingen was meegenomen, waar hij als leeftijdgenoot van de jonge Michiel met hem op school had gezeten. (en kattekwaad heeft uitgehaald) Hij was later teruggekeerd naar zijn eigen land en was er koning o.i.d. geworden. Hij was destijds in Vlissingen Jan Compagnie genoemd. Deze oude schoolvriend werd door de Ruyter a.b. van zijn vlaggenschip genodigd en gefêteerd. Niet bepaald de manier waarop je met je "handelswaar" omgaat. (Bron: overlevering & scheepsjournaal)

Kaper of Piraat?

Vraag: De Ruyter was, voordat hij in de marine Admiraal werd, "Kaper" geweest, was de kaapvaart niet gewoon piraterij?

Antwoord: Neen, er was een groot verschil tussen "Piraten" en "Kapers" 

Piraten waren zeerovers, die alles en iedereen die ze aankonden en die zwakker was dan zij aanvielen en beroofden en vaak de bemanningen doodden. Ze werden door alle West-Europese landen als ze gevangen werden, opgehangen. In de Middellandse Zee waren de piraten uit Noord-Afrika een plaag, en alle koopvaardijschepen die handel dreven op Noord-Afrika waren dan ook sterk bewapend om zich tegen die piraterij te beschermen. Dit bracht de regeringen op een idee, om deze sterk bewapende koopvaarders het recht te geven om - namens de Staat, dus als een officieel militair van de Staat, in te huren om de vijanden van de Staat aan te tasten.

Kapers, waren dus particuliere koopvaardijschepen, die zich beschikbaar stelden als een soort tijdelijk door de Staat gehuurde marine, om de vijanden van de staat (en niemand anders) te bevechten. Alle grote zeevarende naties kenden het instituut van kapers, In Engeland werden ze "Privateers" genoemd, van het woordprivate, wat privé betekent. Het is een duidelijker benaming  dan kaper. In de Nederlandse taal is "kapen" op dit moment synoniem met "stelen, en roven".

Een kaper stal of roofde niet, Hij enterde en overwon alleen schepen van die landen waarmee Holland in oorlog was. De buitgemaakte schepen werden in het Vaderland overgedragen aan  de Staat, die het schip en de bemanning van het kaperschip een afgesproken beloning betaalde, omdat zij een staatstaak van de Marine hadden uitgevoerd.
De reden dat de meeste landen dit zo deden, was dat het in stand houden van een permanente marine veel te kostbaar was. Zulke kapers kregen dan van de regering een "Kapersbrief" (In het Engels "Letter of Marque".) zonder zo'n kapersbrief werden ze inderdaad als piraat beschouwd.

Werd een kaper overmeesterd door een vijand van de Staat, dan werd de bemanning behandeld als krijgsgevangenen, dat was toentertijd geen pretje en eindigde vaak ook in een executie, maar het was niet automatisch ophanging aan de eigen ra, zoals dat zonder enige vorm van proces, met echte piraten en zeerovers gebeurde.
In het landleger kwam hetzelfde voor, daar werden troepen gehuurd voor iedere veldslag. In tegenstelling zou je gewone struikrovers de piraten van het land kunnen noemen.
In Afrikaanse landen komt dat ook in de 21ste eeuw nog voor, maar er bestaan geen "huurmarines" meer. Er bestaan ook tegenwoordig nog wel piraten, o.a. in Maleisië en in de Filippijnse en Indonesische archipel.
Kaper daarentegen werd destijds gezien als een zeer eerbiedwaardig beroep, zoiets als Marineofficier tegenwoordig. 

Familie van?

Vraag: Ik heb een familielid, die "de Ruyter" heet (of de Ruiter o.i.d.) en die beweert dat hij/zij van de Ruyter afstamt. Kan dat waar zijn?

Antwoord: Nee, dat is niet mogelijk. De Ruyter had een zoon die kinderloos stierf en drie dochters, die na hun huwelijk een andere naam (van hun man) kregen.

In 1813, na het herstel van ons Koninkrijk na de Napoleontische tijd, gaf Koning Willem I toestemming aan de mannelijke afstammelingen in directe lijn, van de oudste en van de jongste dochter het recht de naam"'de Ruyter' aan hun naam toe te voegen, zodat dubbele namen ontstonden. De afstammelingen van de oudste dochter heetten de Wildt, en noemden zich nadien dus "de Ruyter de Wildt".De afstammelingen van de jongste dochten heetten 'van Steveninck' en heetten nadien dus: "de Ruyter van Steveninck". Deze twee families mogen ook het familiewapen van de Ruyter in hun familiewapen opnemen.

Alle andere afstammelingen van de Ruyter stammen dus af van zusters van de eerste de Ruyter de Wildt's en de Ruyter van  Steveninck's, en van hun dochters en kleindochters enz. die allen  de naam van hun man kregen, evenals hun kinderen. Deze mensen zijn dus wel echte afstammelingen van de Ruyter, maar dragen niet zijn naam. noch komt zijn familiewapen in hun familiewapen voor. 

Dus iemand die alleen de Ruyter heet kan geen afstammeling van Michiel de Ruyter zijn.